สองสามวันก่อน ขณะที่ผมกำลังทำงานอดิเรกอยู่ ก็มีน้องที่รู้จักกันเขียนไลน์มาถามคำถามที่ดูง่ายมากว่า “พี่ครับ การเล่น forex เป็นไงครับ คุ้มค่าที่จะลงทุนดีไหมครับ” หลังจากที่ได้รับคำถามผมเองถึงกับอึ้งไปพักหนึ่ง เพราะทั้งๆ ที่ผมเองก็ได้ยินเรื่องนี้อยู่เกือบทุกวัน แต่กลับไม่เคยหาคำตอบให้กับคำถามง่ายๆ แบบนี้การลงทุน
ก่อนอื่นมาดูที่พื้นฐานของคำว่า การลงทุน กันก่อน คำนี้ตรงกับภาษาอังกฤษว่า invest ซึ่งแปลได้หลายอย่าง (รวมทั้งเอาเงินไปซื้อของเพื่อสร้างความพอใจให้ตัวเอง) แต่หนึ่งว่า use money to create profit หรือ “การใช้เงินเพื่อสร้างผลกำไร” (คำสำคัญคือ “กำไร”) ในขณะที่เมื่อผมอ่านคำว่า การลงทุน ในภาษาไทยทีไรก็มักคิดต่อไปว่า เอาเงินไปลงเฉยๆ แล้วหายไปหรือเปล่าก็ไม่ทราบเหมือนกัน
สำหรับผม “การลงทุน เพื่อให้เกิดผลกำไร” คือการทำในสิ่งที่เรารู้องค์ประกอบของที่มาที่ไป ว่า ในการกระทำ กิจการ ธุรกิจ นั้นๆ จะดีขึ้น ตกต่ำลง มีกำไรมากขึ้นหรือน้อยลงด้วยอะไร มึองค์ประกอบอะไรบ้าง เช่น ธุรกิจหนึ่งๆ เรามักพอจะคาดหวังได้ว่า เมื่อใดจะมีกำไรมากขึ้นหรือน้อยลง (นักลงทุนจริงๆ จะรู้ แต่นักเก็งกำไร พ่อค้าผลิตภัณฑ์ทางการลงทุนคง ไม่สนใจ เท่าไร) การจะมีความรู้ รวมทั้งความรู้สึกว่าเมื่อใดธุรกิจจะดีขึ้นหรือแย่ลงจะต้องมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับธุรกิจนั้นๆ ด้วย ไม่ใช่ดูเพียงตัวเลขต่างๆ เพียงอย่างเดียว
แล้วเป็นการลงทุนไหม
คราวนี้กลับไปที่คำถามว่า การค้าค่าเงินเป็นการลงทุนหรือไม่ถ้าโดยคำจำกัดความของผมแล้วคำว่า “การลงทุน” ตือผมต้องรู้ได้ว่าเมื่อไรที่อัตราแลกเปลี่ยนเงินใดๆ จะสูงขึ้น หรือต่ำลง มีองค์ประกอบอะไรบ้าง ถ้าไม่รู้ ก็คงเรียกว่าการลงทุน ไม่ได้ ยิ่งวันนี้พรุ่งนี้ ยิ่งไม่รู้ได้เลยว่าจะไปทางไหน ผมเองคงจะเรียกว่าลงทุนได้ยาก
แต่ถ้ารู้ ก็คงเก่งกว่าสถาบันการเงินทั้งหลายแล้วล่ะครับ เพราะแม้แต่พวกเขา หรือธุรกิจใหญ่ๆ ก็ยังต้องทำ currency swap (สัญญาคงอัตราแลกเปลี่ยนค่าเงิน) เพราะไม่รู้ทิศทางของค่าเงินนั่นเอง
ข้อยกเว้นล่ะ
ก่อนอื่นต้องบอกว่าที่คุยให้ฟังทั้งหมดที่ผ่านมาด้านบนนั้นมีพื้นฐานอยู่บนส่วนตัวผมโดยเฉพาะเท่านั้น เพราะถ้าใครคิดว่าเขาสามารถรู้ได้ว่าค่าเงินใดจะขึ้นหรือลงเมื่อใด (โดยเฉพาะระยะสั้น) หรือแม้แต่สามารถทำกิจกรรมอะไรบางอย่างที่เป็นผลให้ค่าเงินเปลี่ยนแปลงได้ในทิศทางที่ตัวเองต้องการ (คล้ายๆ กับเป็นเจ้ามือเองเลยนะ) ได้แล้วล่ะก็ การค้าค่าเงินก็อาจจะเป็นการลงทุนที่ดีสำหรับเขาก็ได้นะครับ
ความแย่ของตลาด
ความแย่และผิดเพี้ยนของตลาดการเงิน การลงทุนในทุกวันนี้คือ “เรียกทุกอย่างว่าการลงทุน” ทั้งๆ ที่หลายอย่างไม่ใช่การลงทุนเลย เนื่องจากที่จริงแล้วมันมี
- การลงทุน (จริงๆ คือรู้ว่าบริษัททำอะไร คาดการณ์แนวโน้มได้ถูกต้อง มีการวางแผนลดความเสี่ยง)
- การค้าหุ้น (ซื้อมา หวังขายไปให้ได้กำไร บางครั้งบริษัทมีชื่อเต็มว่าอะไรยังไม่รู้เลย รู้แต่ตัวย่อชื่อหุ้น)
- การเก็งกำไร (ผ่านผลิตภัณฑ์ต่างๆ ตั้งแต่หุ้น ไปจนการต่อ-รอง ว่าหุ้นหรือดัชนีใดจะขึ้นหรือลงอย่างไร)
- แมงเม่า (คือ ไม่รู้อะไรเลย เฮไหนเฮนั่นด้วย รวมทั้งถามหวย เอ๊ย! หุ้นรายวันว่าวันนี้เล่นอะไรดี)
คนที่ประสบความสำเร็จในการลงทุนจริงๆมักจะต้องทำสิ่งที่เรียกว่า “เล่นในเกมของตัวเอง” ได้ เมื่อไรก็ตามที่เราไม่สามารถเล่นในเกมของตัวเองหรือถูกบังคับให้เล่นในเกมของตลาด เมื่อนั้นโอกาสที่เราจะขาดทุนจะสูงมาก อะไรที่เราไม่รู้องค์ประกอบที่ทำให้มันดีขึ้นหรือแย่ลง ไม่เรียกว่าการลงทุนที่ดีสำหรับเรา มันไม่ใช่เกมของเรา ก็อย่าไปยุ่งกับมันครับ
