ในชีวิตเราทุกคนล้วนมีเหตุการณ์ต่างๆเกิดขึ้นมากมายทั้งในยามปกติและไม่ปกติ ในยามปกติเราก็คงไม่เดือดร้อนอะไรคือใช้ชีวิตได้อย่างสบายมีความสุข แต่ถ้ามีเหตุกาณณ์ที่ไม่ปกตินั้นเราก็คงมีความทุกข์บ้าง มีสิ่งที่ไม่คาดฝันเกิดขึ้นบ้าง สิ่งที่ไม่คาดฝันเหล่านี้บางครั้งก็เป็นเพียงสิ่งไม่คาดฝันธรรมดาที่เราสามารถรับมือได้อย่างสบาย แต่สิ่งไม่คาดฝันหลายอย่างก็อาจจะกระทบกระเทือนต่อความเป็นอยู่ ต่อสถานภาพทางการเงิน หรือเลวร้ายกว่านั้นก็คือต่อสถานภาพทางทรัพย์สินและรวมถึงการบาดเจ็บ และที่ร้ายที่สุดคือต่อชีวิตของบุคคลต่างๆ ด้วย ในการลงทุนก็เช่นเดียวกัน เราต้องคิดถึงเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นได้ แน่นอนว่าเหตุร้ายเหล่านี้มีอยู่หลายประเภทเริ่มต้นตั้งแต่เศรษฐกิจและการเมืองในระดับประเทศที่เปลี่ยนไป เศรษฐกิจและวิถีของโลกที่เปลี่ยนแปลงไป การลดหรือปรับค่าเงินของประเทศต่างๆ ที่มีผลกระทบกับบ้านเราโดยตรงหรือโดยอ้อม ราคาพลังงาน ราคาสินค้าอุปโภคบริโภค (commodity) สภาพดินฟ้าอากาศของโลก ที่แย่กว่านั้นก็คือเหตุการณ์เปลี่ยนแปลงทางด้านการเมืองระหว่างประเทศ และร้ายที่สุดก็คงจะเป็นภัยธรรมชาติที่กว้างขวางและการก่อวินาศกรรมหรืออุบัติเหตุที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับกิจการที่เราสนใจลงทุนโดยตรง หรือวันดีคืนดีก็มีผู้ถือหุ้นใหญ่ประกาศขายหุ้นออกมาเป็นจำนวนมากในราคาที่ต่ำกว่าท้องตลาด ต่างๆ เหล่านี้เรียกว่าเป็นผลกระทบที่เราผู้ที่เป็นนักลงทุนโดยทั่วไปไม่สามารถรู้ล่วงหน้าได้เลย ดังนั้นเราจึงต้องหาวิธีการรับมือกับสิ่งต่างๆ ที่ไม่อาจจะคาดฝันได้เหล่านี้ซึ่งโดยทั่วไปผมแบ่งวิธีการเหล่านี้ออกเป็นดังนี้
1) การจัดพอร์ตเพื่อลงทุนในบริษัทที่แข็งแกร่ง มีการเติบโตอย่างสม่ำเสมอโดยไม่ขึ้นกับสภาพเศรษฐกิจมากนัก บริษัทเหล่านี้เรียกว่าเป็นบริษัทที่มีภูมิคุ้มกันดี เวลาที่เกิดเหตุการณ์ผิดปกติกับตลาด ราคาหุ้นของบริษัทเหล่านี้ก็จะไม่ตกมากนัก แต่ในยามปกติราคาก็จะเพิ่มสูงขึ้นไปตามผลประกอบการ
2) เป็นบริษัทที่แข็งแกร่งพอที่จะจ่ายปันผลได้พอสมควร นั่นก็จะเป็นเงินประกันราคาหุ้นได้ด้วยส่วนหนึ่ง ถ้าพวกเราลองสังเกตดูเราจะเห็นว่าสำหรับบริษัทที่จ่ายปันผลในปริมาณมากเป็นประจำและโดยเฉพาะอย่างยิ่งมีแนวโน้มที่จะเพิ่มสูงขึ้นในปีถัดถัดไป เมื่อเกิดเหตุการณ์ ไม่คาดฝันต่างๆ หุ้นของบริษัทเหล่านี้จะตกลงชั่วระยะเวลาสั้นๆ เท่านั้นบางครั้งเพียงไม่กี่วัน หรืออาจจะสั้นในระดับชั่วโมง นาที หรือไม่กี่วินาทีก็ได้ และแน่นอนว่าในจังหวะเวลาที่หุ้นของบริษัทเหล่านี้ลดราคาลงก็เรียกได้ว่าเป็นนาทีทองหรือวินาทีทองให้พวกเราได้ซื้อลงทุนกัน
3) มีเงินหรือแผนสำรองเอาไว้เสมอ แผนสำรองนี้แบ่งออกเป็นหลายแง่มุม
3.1) ถ้าเราลงทุนไปแล้วผลการดำเนินงานของธุรกิจที่เราสนใจไม่ได้เป็นไปอย่างที่เราคาดหวังเราจะทำอย่างไร ซึ่งการจะตัดสินใจได้ถูกนั้นต้องอาศัยความรู้เกี่ยวกับธุรกิจนั้นด้วยว่ามีลักษณะเป็นอย่างไร กำลังเติบโตหรือกำลังอิ่มตัว กำลังถดถอยหรือว่าอยู่จุดใดจุดของวัฏจักรชีวิตของมัน เราจึงตัดสินใจได้ถูกต้อง
3.2) แม้ว่าธุรกิจนั้นยังดีอยู่แต่เกิดการปรับเปลี่ยนแปลงของราคาหุ้นของบริษัทที่เราลงทุนเราจะทำอย่างไรกับมัน ในกรณีที่ราคาหุ้นตกต่ำลงเราจะขายออกไปก่อนแล้วซื้อคืน หรือซื้อเพิ่มเลยเมื่อราคาเปลี่ยนแปลงลดลง หรือซื้อเพิ่มอีกทั้งที่โอราคาค่อยค่อยปรับตัวเพิ่มขึ้น ซึ่งต้องอาศัยความคุ้นเคยกับลักษณะการเปลี่ยนแปลงราคาของหุ้นของบริษัทนั้นและความรู้ในเรื่องของมูลค่าที่แท้จริงของหุ้นของบริษัทนั้นด้วยในเวลาเดียวกันเพื่อสร้างโอกาสที่จะได้ซื้อหุ้นในราคาที่ถูกกว่ามูลค่าที่เหมาะสมของมันมากๆหรือเรียกได้ว่ามี margin of safety (MOS) กว้างนั่นเอง
3.3) แง่มุมสุดท้ายที่สำคัญด้วยก็คือแผนสำรองในการปรับพอร์ตนั่นหมายความว่าเมื่อเกิดเหตุการณ์ที่ไม่คาดฝันทำให้ราคาหุ้นของบางบริษัทที่น่าสนใจลดต่ำลงเกินกว่าที่มันควรจะเป็น อาจจะเป็นบริษัทที่สามารถซื้อหุ้นในราคาถูกได้ยากในยามปกติหรือมีสภาพคล่องต่ำเกินไปในยามปกติแต่เมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันเราก็อาจจะซื้อหุ้นของบริษัทเหล่านี้ได้ในปริมาณตามต้องการในราคาที่ถูก หรือจะต้องตัดสินใจว่าควรจะปรับเปลี่ยนกันลงทุนหรือไม่อย่างไรในปริมาณเท่าไหร่ ซึ่งในจุดนี้ก็มีสิ่งเกี่ยวข้องอยู่ 2 ประการก็คือ หนึ่ง เราได้เตรียมเงินสดสำรองเอาไว้ในการลงทุนเมื่อเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝันไว้หรือไม่และสอง เราได้เราสามารถที่จะปรับพอร์ตคือทำการ ขายหุ้นบางตัวที่เราได้กำไรมาลงทุนในบริษัทที่มีโอกาสที่จะเติบโตและทำกำไรได้ดีกว่าหรือไม่อย่างไร
สิ่งต่างๆ ที่กล่าวมาข้างบนเหล่านี้ เป็นสิ่งที่นักลงทุนต้องคิดเอาไว้ล่วงหน้า เป็นแผนสำรองเมื่อเกิดเหตุการณ์ผิดปกติและเตรียมตัวให้พร้อมที่จะทำตามแผนที่วางไว้ได้และแน่นอนที่ว่าเมื่อเรามีทั้งความพร้อมและเรามีโอกาสนั่นคือสมการของความโชคดีตามด้านล่างนี้นั่นเองครับ
ความพร้อม + โอกาส = โชคดี
ขอให้เพื่อนๆ ทุกท่านปลอดภัยและโชคดีในช่วงเวลาวิกฤตนี้นะครับ
